Płochacz halny

Wielu z nas, podczas odpoczynku na szczytach, zwróciło uwagę na niewielkiego, ruchliwego ptaszka wielkości wróbla, uwijającego się między skałkami w poszukiwaniu okruchów jedzenia pozostawionych przez turystów. Jest to rezydent wyżej położonych rejonów górskich - płochacz halny. W gwarze góralskiej określany jako "halniak" i nie ma nic wspólnego z wiatrem halnym

Płochacz halny (Prunella collaris)
Płochacz ma upierzenie szarobrązowe, rdzawe lotki, popielatą głową i grzbiet u nasady ogona. Na jaśniejszym podgardlu występują rzędy czarnych plamek. Dziób niezbyt gruby, spiczasty i żółtawy.

Wbrew swej nazwie nie jest gatunkiem płochliwym, często przebywa wśród ludzi, nawet na zatłoczonym Kasprowym Wierchu, czy poniżej wierzchołka Giewontu. Druga część jego nazwy właściwie określa rejon jego występowania. Można go spotkać powyżej górnej granicy lasów, najpewniej w ludnych miejscach, gdzie ma pod dostatkiem pożywienia pozostawionego przez turystów.
Podstawowym pokarmem płochacza są owady, pająki i nasiona.

Jest to jednak gatunek dość rzadki, zapisany w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt. W Polsce żyje tylko 100 par lęgowych i można go spotkać w najwyższych górach: w Tatrach, Karkonoszach i w Bieszczadach.
W Karkonoszach, gdzie upodobały sobie Śnieżne Kotły gnieździ się tylko około 20 par. Natomiast tylko pojedyncze ptaki można spotkać na najwyższym szczycie Bieszczadów - Tarnicy oraz na najwyższym szczycie Beskidów - Babiej Górze.

Śpiew płochacza to proste kilkusylabowe, trelujące gwizdy.
Śpiew podobny do śpiewu skowronka polnego, powtarza się fletowy ton: truju. Głos wabiący brzmi mniej więcej: tjem, tjur.

Ptak ten jest bardzo odporny na trudne warunki górskie: mrozy, wiatr i śnieg. W zimie nie odlatuje w cieplejsze rejony tylko przemieszcza się w niższe partie gór, gdzie może znaleźć lepsze warunki do przetrwania.

Płochacz żyje na takich wysokościach, gdzie nie ma drzew, dlatego zakłada gniazdo wprost na ziemi. Wybiera miejsce wśród rumowisk skalnych lub na trawiastym zboczu, ukryte pod głazem, między kamieniami lub w szczelinie skalnej. Gniazdo, buduje z korzonków, źdźbeł i mchu. W nim samica składa od 4 do 5 intensywnie zielonkawoniebieskich jaj.

Wymiary płochacza halnego: długość całego ciała 16-17cm, rozpiętość skrzydeł 30 cm, skrzydło złożone 9,7-10,8 cm, ogon 6,3-7cm, waga około 40g.
(początek)